ب. بینیاز (داریوش)
پیش از این که بخواهم به خود موضوع بپردازم لازم است یک اشاره کوتاهِ ریشهشناسی به صفت (قید) «کیری» بکنم. این واژه پرمصرف در ادبیاتِ مردانه ایران احتمالاً نباید در این معنی ویژهاش در زبان فارسی میانه و کهن یافت شود. من شخصاً ندیدم. خود من فکر میکنم که در اوج ارتباطات روشنفکران ایرانی و ترکیهای [عثمانی] این واژه وارد ادبیات مردانه ایران شده باشد که احتمالا از واژه ترکی Kir برگرفته شده باشد و به معنی «کثیفی، ناپاکیزگی» است که توسط «li» به صف تبدیل میشود (kirli). به همین ترتیب هم از کیرِ (kir) ترکی، افعال زیر ساخته میشود: kirlenmek یعنی «کثیف شدن» و kirletmek یعنی «کثیف کردن». احتمالاً ترکهای ۱۰۰ سال پیش مانند ترکهای امروز ترکیه به وفور از واژهی کیرلی (kirli) استفاده میکردند و ایرانیان مرتبط با آنها، این واژه را با ساختار زبانی خود که با «ی» صفت میسازند تطبیق دادند و از واژه کیرلی، کیری را ساختند. بنابراین در این نوشته، «کیر» همان اندامِ جنسی مرد است ولی کیری همان کثیفی است.
باری، ریشهی کیر فرهنگی در فرهنگ کیری نهفته است. در فرهنگِ ادیان به اصطلاح ابراهیمی کیر مقام والایی دارد. شاید علتاش این باشد چون مرد در ادیان ابراهیمی جایگاه والایی دارد پس باید کیر هم جایگاهی مقدس و والایی داشته باشد. به همین دلیل کیرداران در شأن خود نمیبینند که همطراز با موجودات شیاردار که به آن زن گفته میشود قرار گیرند. امروزه به این نگاه باستانی «تفکیک جنسیتی» میگویند.
البته در اسلام و به ویژه شیعه جایگاه کیر به اوج خود میرسد و تمامی زندگی مرد مؤمن فقط و فقط یک هدف دارد: رسیدن به حوریان بهشتی. یعنی، معنی زندگی اسلامی، عملاً با کیر گره خورد است.
بدبینان بر این باور هستند که کیریت، هسته تعیینکنندهی رفتار فرهنگی هر مرد مسلمان و شیعه است و مردان مسلمان و شیعه تا قیامت، شب و روز برای آرامکردن خود دستک به دست خواهند بود. ولی من بر این باور نیستم، چون تاریخ ثابت کرده است که اگر مسلمانان و شیعیان مانند یهودیان و مسیحیان تلاش کنند تفکیک جنسیتی را بردارند آنگاه پسربچهها از همان آغاز متوجه میشوند که یک دختر تنها از کُس تشکیل نشده بلکه هزاران جنبه و لایه انسانی جالب و پرکشش دارد. و زمانی که این پسر بچه که با دختران بزرگ شده به سن بلوغ برسد، دیگر آنها را فقط چون کُس نمیبیند.
تفکیک جنسیتی عملاً ظلمی است که خود مردان بر سر مردان میآورند. البته مردانی که خودشان حرمسرا دارند برای مابقی مردان تصمیم میگیرند که از جنس شیطانی باید فاصله بگیرند؛ آنها تمام قدرت خود را به کار میبرند که فاصله میان دختران و پسران کم نشود، زیرا آنگاه در ارادهی رسیدن به حوریان بهشتی خلل وارد خواهد شد (انگیزه کیری از میان می رود).
اگر از هم اکنون کشورهای مسلمان / شیعه تصمیم بگیرند که مدارس، از پیشدبستانی تا دانشگاه، مختلط باشند دست کم دو نسل (50 سال) طول خواهد کشید تا این فرهنگِ کیری مردانه آرام آرام محو شود. به عبارتی، انسان یک موجود فرهنگی است یعنی تربیتپذیر و سیال است، آری، انسان سختافزاری است که محیط زندگیاش، نرمافزار او را در آلگوریتمهای بس پیچیده در نویرونهای او مینویسد.